Categories
Cơ sở dữ liệu là hình thức tổ chức các dữ liệu theo một câu trúc với mục đích dễ dàng trong việc đọc, thêm hoặc xóa dữ liệu. Cụ thể cơ sở dữ liệu là gì? Đọc ngay bài viết dưới đây của playmountain-east.com để hiểu rõ hơn nhé!
I. Cơ sở dữ liệu là gì?
Trong lĩnh vực dữ liệu, lập trình phần mềm và công nghệ thông tin, các trang web thường sử dụng cơ sở dữ liệu. Cơ sở dữ liệu (Database) có rất nhiều khái niệm từ các khía cạnh khác nhau. Tuy nhiên, hiểu một cách đơn giản, cơ sở dữ liệu là một dạng thông tin có cấu trúc, có hệ thống được lưu trữ trong một thiết bị cụ thể để nhiều người có thể sử dụng cùng lúc cho cùng một mục đích hoặc vào một thời điểm cụ thể. Đặc điểm chung của cơ sở dữ liệu là:
- Tập hợp các thông tin có cấu trúc để quản lý, lưu trữ và khai thác.
- Lưu trữ và duy trì để sử dụng thông tin.
- Cho phép người dùng tận dụng theo nhiều cách khác nhau tùy theo mục đích sử dụng.
- Có một số cách để xây dựng và quản lý cơ sở dữ liệu.
II. Các loại cơ sở dữ liệu
Trên thực tế, cơ sở dữ liệu được tạo thành từ nhiều loại khác nhau, và rất khó để phân loại chúng. Tuy nhiên, để có thể dễ dàng quản lý dữ liệu, cơ sở dữ liệu thường được chia thành các loại sau:
- Phân loại theo kiểu dữ liệu: Cơ sở dữ liệu có cấu trúc; Cơ sở dữ liệu phi cấu trúc; Cơ sở dữ liệu bán cấu trúc.
- Phân loại theo hình thức lưu trữ và mô hình tổ chức: cơ sở dữ liệu tệp; Cơ sở dữ liệu quan hệ; Cơ sở dữ liệu phân cấp.
- Phân loại theo đặc điểm sử dụng: kho cơ sở dữ liệu; Cơ sở dữ liệu ngữ nghĩa; Cơ sở dữ liệu đang hoạt động.
- Phân loại theo mô hình triển khai: cơ sở dữ liệu tập trung; Cơ sở dữ liệu phân tán; Một cơ sở dữ liệu tập trung với khả năng sao chép.
III. Các mô hình cơ sở dữ liệu
1. Mô hình dữ liệu phân cấp
- Đây là một trong những mô hình cơ sở dữ liệu ra đời sớm nhất vào những năm 1960, và cấu trúc của nó bao gồm nhiều nút, mỗi nút đại diện cho một thực thể. Hai nút được liên kết với nhau thông qua một mối quan hệ.
- Ưu điểm của mô hình này là dễ xây dựng và vận hành, phù hợp với các tổ chức phân cấp như tổ chức nhân sự trong doanh nghiệp. Tuy nhiên, tình trạng trùng lặp hồ sơ thừa, thiếu nhất quán vẫn thường xuyên xảy ra.
2. Mô hình dữ liệu mạng
- Được ra đời không lâu sau mô hình phân cấp. Mô hình dữ liệu mạng, còn được gọi là mô hình mạng, có cấu trúc dữ liệu có cấu trúc được tổ chức thành các đồ thị có hướng. Ở đây, đỉnh là vật rắn, cung là mối quan hệ giữa hai đỉnh và một kiểu bản ghi có thể liên kết với nhiều kiểu bản ghi khác. Theo cấu trúc của mô hình dữ liệu mạng được xác định trước, một thực thể con có thể có nhiều thực thể mẹ và có thể có nhiều đường dẫn để truy cập dữ liệu.
- Sử dụng mô hình này, người dùng sẽ có thể biểu diễn các ngữ nghĩa khác nhau dưới dạng bản ghi hoặc phép nối và duyệt các truy vấn nhanh thông qua đồ thị điều hướng. Tuy nhiên, trên mô hình dữ liệu mạng vẫn còn tồn tại những hạn chế như số lượng con trỏ lớn, khả năng biểu diễn ngữ nghĩa hạn chế, kết nối giữa các bản ghi.
3. Mô hình dữ liệu quan hệ
- Mô hình này dựa trên lý thuyết tập hợp và đại số quan hệ. Nhờ ứng dụng này, mô hình dữ liệu quan hệ có độ chặt chẽ cao và có thể mô tả dữ liệu một cách rõ ràng. Được đánh giá là dòng máy có nhiều ưu điểm và là dòng máy được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.
- Mô hình quan hệ được tổ chức thành các bảng thao tác dữ liệu dựa trên lý thuyết tập hợp toán học. Xây dựng các mô hình bằng cách sử dụng các phép toán như hợp nhất, giao điểm, tích phân, phép chia, phép trừ, phép chiếu, phép chọn, kết nối và hơn thế nữa.
- Ưu điểm của loại mô hình này là khả năng tối ưu hóa các quá trình khác nhau dựa trên lý thuyết tập hợp và đại số quan hệ. Về nhược điểm, cấu trúc này vẫn chưa linh hoạt và hạn chế về ngữ nghĩa phức tạp thể hiện các mối quan hệ thực tế.
4. Mô hình dữ liệu hướng đối tượng
- Mô hình dữ liệu hướng đối tượng ra đời muộn hơn so với mô hình trên. Nó ra đời vào đầu những năm 1990, nơi mà cả thuộc tính dữ liệu và phương pháp thao tác với chúng đều được gói gọn trong một số cấu trúc nhất định.
- Mô hình cho phép bạn xác định các kiểu đối tượng phức tạp. Có nhiều thuộc tính khác nhau, chẳng hạn như tính đóng gói, tính kế thừa và tính đa hình. Nhược điểm là cấu trúc lưu trữ vẫn còn phức tạp và có thể yêu cầu sử dụng nhiều con trỏ. Khả năng tối ưu hóa chưa tốt và trong một số trường hợp còn hạn chế.
IV. Một số khái niệm liên quan đến cơ sở dữ liệu
1. Hệ cơ sở dữ liệu
Hệ cơ sở dữ liệu được hiểu một cách đơn giản là lớp vỏ của thông tin. Hệ cơ sở dữ liệu là một tập hợp các phần mềm cho phép người sử dụng xác định cấu trúc, nhập dữ liệu và thao tác trên dữ liệu để đảm bảo an toàn thông tin. Bao gồm:
- Cấu trúc bao gồm những thứ như: xác định kiểu dữ liệu, xác định cấu trúc dữ liệu, xác định giới hạn dữ liệu…
- Nhập dữ liệu là quá trình lưu trữ dữ liệu trên thiết bị lưu trữ. Dữ liệu sau đó được hệ thống quản lý kiểm tra.
- Hoạt động dữ liệu bao gồm các hoạt động như truy xuất dữ liệu, cập nhật dữ liệu và tổng hợp dữ liệu để báo cáo.
2. Khai thác cơ sở dữ liệu
- Khai thác cơ sở dữ liệu là quá trình sử dụng các mẫu phân tích từ các tệp dữ liệu lớn thông qua các phương pháp học máy, thống kê và hệ thống cơ sở dữ liệu. Quá trình này biến đổi các kiểu dữ liệu thô thành thông tin hữu ích thông qua mối tương quan giữa các tập dữ liệu lớn.
- Trong kinh doanh, khai thác dữ liệu là khi doanh nghiệp sử dụng thông tin dữ liệu lớn để tìm hiểu thêm về nhu cầu của khách hàng. Xây dựng các chiến lược bán hàng và tiếp thị hiệu quả hơn để giúp tăng doanh thu và hạn chế các chi phí không cần thiết.
3. Nghi vấn cơ sở dữ liệu
Nghi vấn cơ sở dữ liệu là một bộ lọc tổng hợp thông tin từ nhiều bảng trong hệ thống cơ sở dữ liệu. Thông thường, vấn đề phải được viết bằng ngôn ngữ mà cơ sở dữ liệu yêu cầu — thông thường, ngôn ngữ đó là SQL.
Như vậy, qua những thông tin trên hẳn bạn đọc đã phần nào hiểu về khái niệm cơ sở dữ liệu là gì và các phân loại của cơ sở dữ liệu. Hy vọng bài viết đã mang đến nhiều kiến thức bổ ích.